Als God stukloopt

Kerken die leeglopen en ten slotte verdwijnen, is dat erg? Niet volgens de eigenzinnige theoloog Bas Leenman. Als leerling van Eugen Rosenstock-Huessy stelt hij dat niet de kerk de toekomst heeft, maar de maatschappij die uit haar voortkomt. Het ‘stuklopen van God’ biedt nieuwe kansen: bedrijven zullen kerkelijk erfgoed in hun ethiek integreren en naastenliefde zal het cement daarvan zijn, ter wille van hun eigen functioneren en voortbestaan. De kerk kan na het zaaien eindelijk oogsten.

Uniek in dit boek is jarenlange briefwisseling tussen Bas Leenman en K.H. Miskotte. Zij verschilden inhoudelijk sterk, maar er was ook grote vriendschap. Van Leenmans flexibele en maatschappijbewuste denken getuigt zijn hele nagelaten werk: zijn autobiografische aantekeningen, zijn teksten voor gespreksavonden, brochures, tijdschriften, en zijn exegeses en lezingen.

Leenman werkte het gedachtegoed van Rosenstock verder uit in mooie stukken over de Deutero-Jesaja, over taal, en de toenmalige politieke situatie in Amerika en Israel. Uit alles blijkt Leenmans intense betrokkenheid bij de historische gebeurtenissen van zijn tijd en zijn profetische blik op (inmiddels) onze tijd, het ‘tijdperk van de maatschappij’. 

Briefwisseling Miskotte
Uniek aan dit boek is de briefwisseling tussen Bas Leenman en de grote theoloog K.H. Miskotte. Vele brieven gingen heen en weer, met scherpe discussies, maar in dit alles was er ook grote vriendschap. Leenman zocht in Miskotte een klankbord voor zijn nieuwe ideeën, en probeerde Miskottes argwaan voor Rosenstock weg te nemen. 

Uw helder verstand en warm gemoed, gevoed en gesteund door pioniers (die ik niet volgen kan) als de oude, vurige Rosenstock, zullen u tot een goed instrument kunnen maken. Gaarne volg ik u van verre op uw gangen. 

K.H. Miskotte

Bas Leenman studeerde theologie aan de Wika-opleiding en was onder andere industriepredikant in Arnhem en fondswerver bij de Anne Frank Stichting. Leenman had nauw contact met K.H. Miskotte, en met Eugen Rosenstock-Huessy wiens gedachtegoed hij in Nederland introduceerde. 

We ervaren dat de tijd van allround-mensen voorbij is. Er komen steeds meer stuk-mensen. Ze ervaren zich ook als stuk. En toch ligt in de imperfectie ons heil.. De imperfectie dwingt ons tot het aanvaarden van de naaste als het ontbrekende deel van ons leven. Wie zichzelf niet als stuk heeft ervaren wordt nooit een mens die op zijn meervoud wacht. Jezus heeft als stuk-mens geleefd en omdat hij de aanvullende delen van zijn leven zelfs nog bij de allerverste geslachten heeft gezocht, is hij het leven.

Bas Leenman