Bekijk BBC-interview met Jonathan Sacks over corona-crisis



Trouw * * * * * [hoogste waardering]

Friesch Dagblad: 'In uitstekende een vertaling van Karl van Klaveren'


Lees hier Sacks essay/preek bij Exodus 2:1-10, Farao's dochter

Lees hier Sacks essay over de luizenplaag: God drijft de spot met de hoogmoed van de farao door Zijn aanwezigheid te onthullen in het kleinste der schepselen.


De delen Genesis en Leviticus verschijnen medio december 2020.


In dit wereldwijde standaardwerk bespreekt rabbijn Jonathan Sacks – wie anders dan hij – de belangrijkste Exodusverhalen. Hij leest ze door een groothoeklens: hij legt verbanden met de Tora als geheel, met filosofie en wereldgeschiedenis, en met ons persoonlijke leven.

De 44 hoofdstukken zijn afzonderlijk te lezen.

Exodus is het grote verhaal van een volk dat bevrijd wordt. Het behandelt in verhaalvorm de principes die dit volk tot eenheid maken: heiligheid van het leven, vrijheid, rechtvaardigheid, rechtspraak en menselijke waardigheid.

De andere vier delen van de serie 'Verbond en dialoog – joodse lezing van de Tora' zijn in voorbereiding. December 2020 verschijnen Genesis en Leviticus.

Bekijk een gratis fragment


Het bijbelboek Exodus is het ‘grote verhaal’ van de hoop. Het vertelt het verbazingwekkende verhaal van een groep slaven die wordt bevrijd uit het machtigste rijk van de oude wereld. Theologisch gezien is het revolutionaire karakter van de boodschap nog groter: de allerhoogste macht mengt zich in de geschiedenis om het op te nemen voor machtelozen.

Exodus gaat over de geboorte van een natie. Het vertelt over politiek, samenleven, en de principes op grond waarvan dit volk een eenheid wordt: rechtvaardigheid, vrijheid en de toepassing van het recht, evenals de heiligheid van het leven en menselijke waardigheid. In het hart van Exodus staat een monumentale gebeurtenis, de verbondssluiting bij de berg Sinaï. Daar vindt de belangrijkste gebeurtenis uit de joodse traditie plaats: God verbindt zich aan een volk en het volk verbindt zich aan God.

Exodus is een zelfstandig te lezen deel van de vijfdelige serie ‘Verbond en dialoog', een wereldwijd standaardwerk. Vanuit de vaste weeklezingen in de synagoge biedt Sacks inzicht in de belangrijkste verhalen van de Tora en legt hij de essentie van het jodendom uit. In doordachte beschouwingen, die ook los te lezen zijn, toont Sacks de universele zeggingskracht van de Tora.

Jonathan Sacks (1948-2020) was opperrabbijn van Groot-Brittannië en lid van het Britse Hogerhuis. In 2016 ontving hij de prestigieuze Templetonprijs voor zijn levensbeschouwelijke bijdrage aan het maatschappelijke debat en zijn rol in de interreligieuze dialoog. De prijs is eerder toegekend aan o.a. de dalai lama, Moeder Teresa en Tomás Halík. 

Reacties:


'Sacks toont zich een waar meester van de tekst ... hij laat allerlei verrassende en nieuwe betekenissen van de tekst oplichten ... Ook zijn centrale betoog is overtuigend: een volk dat in vrijheid wil leven, moet zich die vrijheid ook eigen blijven maken. Een must-read voor iedereen die nadenkt over de verhouding tussen politiek en religie; ook voor wie binnenkort over Exodus moet preken, biedt dit boek vruchtbare aanzetten.'
– Trouw *****  (recensent Sjoerd Mulder)

 
'Grondige exegese wordt verbonden met het leven van vandaag. Het commentaar leest als een roman, door ondermeer het beeldend taalgebruik en zijn inlevingsvermogen.'
Woord en Dienst  * * * * * (recensent ds. Jan-Willem Leurgans)


'Voor liefhebbers van de Bijbel zijn dit werkelijk adembenemende stukken tekst ... Exodus van Sacks is een geniaal boek. Je kunt het in zijn geheel lezen, je kunt het als commentaar erbij pakken voor preken, je kunt het boek als een introductie in het jodendom lezen of als een oefening in zorgvuldig Bijbellezen. [Ik zie] reikhalzend uit naar de vertalingen van de andere delen.
Inspirare, dr. Daniël Drost, VU


'Jonathan Sacks schrijft korte essays die uitmunten in helderheid en actuele relevantie. Hij verstaat de kunst om Mozes zó te lezen dat de meest onbegrijpelijke passages meer dan boeiend worden. Het is verleidelijk om voorbeelden aan te halen, maar die zijn legio en wedijveren om de voorrang. Sacks behandelt het hele bijbelboek, en laat geen hoofdstuk passeren of hij verrast in zijn uitleg met onvergetelijke visionaire inzichten.'
– Benedictijns Tijdschrift


'Het zijn uiteenlopende, ook los te lezen beschouwingen, waarin hij de tekst uitlegt met het commentaar van de (oude) rabbijnen. Ook gaat hij in discussie met moderne wetenschappers en met filosofen. En hij past de teksten toe op hedendaagse (persoonlijke) situaties. Het commentaar biedt een schat aan informatie, niet alleen over het boek Exodus, maar ook over het joodse denken in het algemeen en zijn plaats in de wereld.'
– Nederlandse Bibliotheekdieinst

'een rijk, betekenisvol, prachtig boek ... met een buitengewoon boeiende inleiding waarin Sacks direct de grote betekenis van Exodus laat zien.'
– Dr. ds. Nico Riemersma Lees hele recensie - tevens een soort samenvatting

'... helder, vaak verrassend en steeds ook met bewustzijn van de wereld van vandaag. Het valt te prijzen dat uitgeverij Skandalon nu met de vertaling van deze reeks is begonnen, met allereerst Exodus. Boek van de bevrijding, in uitstekende vertaling door Karl van Klaveren. ... De 44 hoofdstukken kun je bijna altijd 'los' lezen. Dat maakt het boek aantrekkelijk en publieksvriendelijk.' lees meer
– Friesch Dagblad

'Het knappe van het boek van Sacks is, dat hij de verhalen uit Exodus in een wijder verband plaatst en ze verbindt met ons dagelijks leven. ... Ook politieke stellingnames gaat Sacks niet uit de weg.
In zijn boek neemt Sacks ons stap voor stap mee door het boek Exodus, en laat ons kritisch kijken naar onszelf en onze samenleving. De essays laten zich lezen als losse teksten. Maar het loont de moeite om het hele boek te lezen.'
– Protestantse kerkbode

'Sacks gaat graag in op maatschappelijke thema’s, ongetwijfeld gevoed door zijn eigen engagement. Maar hij vertrekt steeds vanuit de tekst van Exodus, en dat maakt zijn beschouwingen vaak spannend en verrassend. … Ze verrassen door hun inzicht en wijsheid’
– Katholiek Nieuwsblad

Verrast werd ik bij preekvoorbereiding over Exodus 12-17 door deze Joodse ingang in het Bijbelboek Exodus! Jonathan Sacks, emeritus opperrabbijn van Groot-Brittannië, let met dit boek vooral op de grote verbanden én op de volgens hem noodzakelijke doorvertaling naar de actualiteit. Dit verrassende boek geeft een nieuwe impuls voor een serie preken over Exodus.
– ds. L.W. Smelt, Veluwse Kerkbode, orgaan van de Hersteld Hervormde Kerk.

" ... meer dan lezenswaardig, zowel voor wie het boek Exodus door en door kent als voor wie er slechts oppervlakkig mee vertrouwd is."
- Collationes

Sacks heeft een geweldige prestatie geleverd met een commentaar dat tegelijkertijd erudiet is en toegankelijk voor de gemiddelde lezer. Zowel de wijsheid van oude commentatoren als de moderne wetenschappers neemt hij mee in zijn betoog, zoals hij ook zijn lezers meevoert op hún reis door de Tora.'
– The Jewish Standard

'Dit is niet zomaar een boek over de parasja's, de weeklezingen in de Tora. Het is een intellectuele en filosofische reis door de fundamenten van ons geloof en de oorsprong van ons volk. De essays zijn uitdagend, prikkelend en relevant.'
– rabbijn Steven Weil

'Jonathan Sacks is een intellectuele reus. Hij is iemand die een buitengewone, uitstekende bijdrage heeft geleverd, niet alleen aan het Britse en internationale jodendom, maar ook aan het Britse en internationale openbare leven.'
'Jonathan Sacks weet inzichten uit de religie aan de moderne wereld te verbinden en op een overtuigende manier het verhaal van het geloof opnieuw te vertellen. Een zeldzame prestatie.'
– Tony Blair

'Krachtig met elkaar vervlochten thema's zetten jaren van zorgvuldige reflectie om in nieuwe inzichten ... Jonathan Sacks op zijn filosofische en exegetische best.'
– Jewish Chronicle

'Sacks behoort tot de meest vooraanstaande Europese denkers van dit moment.'
– Prof. dr. Marcel Poorthuis, hoogleraar dialoog tussen de godsdiensten, Tilburg


Fragment uit het boek
De Israëlieten stonden op het punt bevrijd te worden uit Egypte. Mozes, hun leider, verzamelde hen en maakte zich klaar om hen toe te spreken. Waarover zou hij het hebben op dit beslissende moment, bij de geboorte van een volk? Hij had over veel dingen kunnen spreken. [...]

Mozes deed geen van deze dingen. In plaats daarvan sprak hij over kinderen en de nabije toekomst, over de plicht om de herinnering door te geven aan generaties die nog geboren moesten worden. Om hun vrijheid te verwerven moesten de Israëlieten een volk worden dat onderwijs centraal stelde. Dat is wat Mozes niet alleen tot een groot, maar ook tot een uniek leider maakte. Wat de Tora leert, is dat vrijheid niet wordt veroverd op het slagveld, in de politieke arena of in nationale of internationale gerechtshoven, maar in de menselijke verbeelding en wil.

Om een land te verdedigen heb je een leger nodig. Maar voor de verdediging van een vrije samenleving heb je scholen nodig. Je hebt families, gezinnen en een onderwijsstelsel nodig waarin idealen van generatie op generatie worden doorgegeven, zodat ze niet verloren gaan, betwijfeld worden of verduisterd raken. Nooit heeft men een dieper inzicht gehad in de vrijheid. Het is niet moeilijk, zei Mozes, om vrijheid te verwerven, maar haar behouden is het werk van honderden generaties.